بهترین زمان برای دادن قطره آهن به نوزاد

آهن، عنصری ضروری برای رشد و تکامل سالم نوزادان است. این ماده مغذی حیاتی، نقش مهمی در عملکردهای مختلف بدن از جمله تولید گلبول‌های قرمز خون، انتقال اکسیژن، رشد مغز و عضلات و تقویت سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کند.با توجه به اینکه ذخایر آهن نوزادان در بدو تولد محدود است و شیر مادر به تنهایی نمی‌تواند نیازهای آهن آن‌ها را تا شش ماهگی تامین کند، تجویز قطره آهن توسط متخصص اطفال به طور معمول از این سن آغاز می‌شود.در این مقاله از استودیو عکاسی هامون، به بررسی بهترین زمان برای دادن قطره آهن به نوزاد و نکات مهم پیرامون آن می‌پردازیم.

چه زمانی باید به نوزاد قطره آهن داد؟

اکثر متخصصان اطفال توصیه می‌کنند که به نوزادان شیرخوار، از 6 ماهگی به بعد، روزانه 10 تا 15 میلی‌گرم آهن به صورت قطره خوراکی داده شود. این مقدار تا 18 ماهگی ادامه می‌یابد.

دلایل تجویز قطره آهن به نوزاد

• کمبود ذخایر آهن: ذخایر آهن نوزادان در بدو تولد محدود است و به تدریج در ماه‌های اول تولد تخلیه می‌شود.
• نیازهای رشدی: با افزایش سن و رشد نوزاد، نیاز به آهن برای تولید گلبول‌های قرمز خون، رشد مغز و عضلات و تقویت سیستم ایمنی بدن افزایش می‌یابد.
• عدم تامین کافی آهن از شیر مادر: شیر مادر منبع عالی از مواد مغذی برای نوزاد است، اما به تنهایی نمی‌تواند نیازهای آهن او را تا شش ماهگی تامین کند.

مزایای قطره آهن برای کودکان

1. پیشگیری و درمان کم خونی: کم خونی شایع ترین مشکل تغذیه ای در جهان است و کودکان در معرض خطر هستند. کم خونی ناشی از فقر آهن می تواند منجر به خستگی، رنگ پریدگی، تنگی نفس و مشکلات یادگیری شود. قطره آهن می تواند به افزایش سطح آهن در بدن و جلوگیری از کم خونی کمک کند.
2. حمایت از رشد و نمو: آهن برای رشد و نمو مناسب مغز، اعصاب و عضلات ضروری است. همچنین برای تولید گلبول های قرمز خون که اکسیژن را در سراسر بدن حمل می کنند، مورد نیاز است. کمبود آهن می تواند منجر به تاخیر در رشد و نمو شود.
3. تقویت سیستم ایمنی: آهن برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی ضروری است. کمبود آهن می تواند کودکان را در برابر عفونت ها آسیب پذیرتر کند.
4. بهبود عملکرد شناختی: آهن برای عملکرد شناختی و یادگیری مهم است. کمبود آهن می تواند منجر به مشکلات تمرکز، حافظه و یادگیری شود.

میزان مصرف آهن برای نوزاد

نوزادان نارس و کم وزن

• از 2 تا 4 هفتگی: 2 میلی گرم در روز به ازای هر کیلوگرم وزن بدن
• تا 2 ماهگی: 4 میلی گرم در روز به ازای هر کیلوگرم وزن بدن

نوزادان سالم

از 6 ماهگی تا 2 سالگی: 1 میلی گرم در روز به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (تا حداکثر 15 میلی گرم در روز)

نکات مهم

1. همیشه قبل از شروع مصرف قطره آهن با پزشک خود مشورت کنید.
2. از دستورالعمل های روی برچسب قطره آهن به دقت پیروی کنید.
3. قطره آهن را در جای خنک و خشک نگهداری کنید.
4. اگر کودک شما بیش از حد قطره آهن مصرف کرد، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

عوارض جانبی احتمالی

• یبوست
• مدفوع تیره
• درد شکم
• تهوع
• استفراغ

در صورت مشاهده هر یک از این عوارض جانبی در کودک خود، با پزشک خود صحبت کنید.

علائم کمبود آهن در نوزاد

1. رنگ‌پریدگی: یکی از شایع‌ترین علائم کمبود آهن، رنگ‌پریدگی پوست، غشاهای مخاطی و بستر ناخن است.
2. خستگی: کمبود آهن می‌تواند منجر به خستگی و ضعف عضلانی در نوزاد شود.
3. تحریک‌پذیری: نوزادان مبتلا به کمبود آهن ممکن است بی‌قرار و تحریک‌پذیر باشند.
4. کاهش اشتها: کمبود آهن می‌تواند منجر به کاهش اشتها و وزن‌گیری نامناسب در نوزاد شود.
5. تاخیر در رشد و تکامل: کمبود آهن می‌تواند بر رشد و تکامل ذهنی و حرکتی نوزاد تاثیر منفی بگذارد.

نکات مهم در مورد زمان دادن قطره آهن به نوزاد

• مشورت با پزشک: پیش از شروع مصرف هرگونه مکمل آهن، حتماً با متخصص اطفال فرزند خود مشورت کنید. پزشک با بررسی شرایط و نیازهای خاص نوزادتان، بهترین دوز و زمان مصرف قطره آهن را تجویز خواهد کرد.
• بهترین زمان: به طور کلی، بهترین زمان برای دادن قطره آهن به نوزاد، بین دو وعده شیردهی است. چرا که کلسیم موجود در شیر مادر می‌تواند جذب آهن را مختل کند.
• جلوگیری از لکه شدن دندان‌ها: برای جلوگیری از لکه شدن دندان‌های نوزاد، پس از دادن قطره آهن، به او آب ولرم یا شیر مادر بدهید تا دهانش را شستشو دهد.
• عوارض جانبی: برخی از نوزادان ممکن است پس از مصرف قطره آهن، دچار عوارض جانبی خفیفی مانند یبوست، دل‌درد یا مدفوع تیره شوند. در صورت مشاهده هرگونه عارضه جانبی، با پزشک مشورت کنید.
• تداخلات دارویی: برخی از داروها می‌توانند با جذب آهن تداخل داشته باشند. در صورت مصرف هرگونه داروی خاص توسط نوزاد، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
• رعایت نظم: برای تاثیرگذاری بهتر، قطره آهن را به طور مرتب و طبق دستور پزشک به نوزاد خود بدهید.
• استفاده از قطره چکان مناسب: از قطره چکان مدرج و تمیز برای تجویز دقیق دوز تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید.
• کنترل تاریخ انقضا: قبل از مصرف قطره آهن، تاریخ انقضای آن را بررسی کنید.

آیا می توان بدون تجویز پزشک به نوزاد قطره آهن داد؟

خیر، هرگز نباید بدون تجویز پزشک به نوزاد قطره آهن بدهید. دلایل متعددی برای این امر وجود دارد:

میزان آهن مورد نیاز هر نوزاد متفاوت است. بهبودی آهن برای نوزادان و شیرخواران ضروری است، اما مقدار مورد نیاز آنها به سن، وزن و سایر عوامل سلامتی بستگی دارد. پزشک می‌تواند با بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی نوزاد، میزان آهن مورد نیاز او را به طور دقیق تعیین کند.

مصرف بیش از حد آهن می تواند سمی باشد. مسمومیت با آهن می تواند منجر به عوارض جدی سلامتی، از جمله آسیب کبدی، نارسایی قلبی و حتی مرگ شود.

قطره آهن می تواند با سایر داروها تداخل داشته باشد. اگر نوزاد شما داروی دیگری مصرف می کند، مهم است که قبل از دادن قطره آهن به او با پزشک خود صحبت کنید. برخی از داروها می توانند جذب آهن را در بدن کاهش داده یا عوارض جانبی قطره آهن را افزایش دهند.

قطره آهن می تواند عوارض جانبی داشته باشد. شایع ترین عوارض جانبی قطره آهن یبوست و مدفوع تیره است. در موارد نادر، می تواند باعث درد شکم، تهوع و استفراغ شود. اگر کودک شما پس از مصرف قطره آهن هر یک از این عوارض جانبی را تجربه کرد، باید مصرف آن را قطع کرده و با پزشک خود تماس بگیرید.

در عوض، برای تعیین اینکه آیا نوزاد شما به قطره آهن نیاز دارد و در صورت نیاز چه مقدار باید مصرف کند، همیشه با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می تواند با بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی نوزاد، بهترین توصیه را برای وضعیت خاص او ارائه دهد.

نکات تکمیلی

• شیرخوارانی که از شیر خشک غنی شده با آهن استفاده می‌کنند، ممکن است به مقادیر کمتری قطره آهن نیاز داشته باشند. در این مورد حتماً با پزشک مشورت کنید.
• معرفی غذای کمکی حاوی آهن از 6 ماهگی به بعد، مانند گوشت قرمز، مرغ، حبوبات و سبزیجات برگدار، می‌تواند به تامین نیاز آهن نوزاد کمک کند.
• در صورت مشاهده علائم کمبود آهن در نوزاد، مانند رنگ‌پریدگی، خستگی، تحریک‌پذیری یا کمبود اشتها، به پزشک مراجعه کنید.